توصیه‌های روان‌شناختی و مدیریتی در مواجهه با ویروس کرونا

نویسنده: احمدعلی نوربالا

زمینه و هدف: از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی، وقفه جدی و ناگهانی در کارکرد جامعه که باعث خسارات سنگین محیطی، مالی یا جانی می‌شود و جبران آسیب از توانایی مردم آسیب‌دیده و منابع داخلی آن‌ها خارج می‌شود را بلا گویند. ایران کشوری حادثه‌خیز است و امکان وقوع سی حادثه غیرمترقبه از چهل حادثه طبیعی در آن وجود دارد. در اینگونه حوادث، اغلب مسائل روانی و اجتماعی مورد غفلت قرار می گیرند. این پژوهش با هدف ارائه توصیه‌های روان‌شناختی و مدیریتی در رابطه با ویروس کرونا صورت گرفته است.

روش: مطالعه حاضر مروری و نیز بازتاب تجارب نویسنده از همه‌گیری COVID-19 و بحران‌های اخیر در جامعه ایران است.

یافته‌ها: در ارتباط با حادثه جدید همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ یا ویروس کرونا، استرس و اضطراب ناشی ازآن سیستم ایمنی بدن را ضعیف نموده و آسیب‌پذیری فرد را برای ابتلا به بیماری‌های ویروسی از جمله کرونا و همچنین بیماری‌های روان‌تنی شامل بیماری‌های گوارشی، قلبی، ریوی، کلیوی، ناراحتی‌های تنفسی و غیره را افزایش می‌دهد. همچنین آسیب‌پذیری برای ابتلا به اختلالات روانی مانند فوبیا، وسواسی جبری، اضطراب منتشر، حمله پانیک، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه، عود و یا تشدید اختلالات روانی بیشتر می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد باید به صورت جدی به جنبه‌هایی روان‌شناختی موضوع پرداخته شود. توصیه‌های کلی شامل موارد زیر می‌باشند: حفظ آرامش و خونسردی، در نظر گرفتن «روان‌شناسی مثبت» در اعمال و رفتار خود، روان‌شناسی مثبت شاخصه‌ها و مؤلفه‌هایی دارد که شامل نگاه خوش‌بینانه، نگاه امیدوارانه، نگاه خوداتکایی (خودمراقبتی) و رفتار تاب‌آورانه است.

نتیجه‌گیری: با توجه به مؤلفه‌های فوق، می‌توان نقش‌هایی را برای گروه‌های مختلف در نظر گرفت که شامل «نقش‌ها و مسئولیت‌های «حاکمیت»، «دستگاه متولی»، «رسانه‌ها و «آحاد مردم» از بعد روانی است. در امر مدیریت بلایا، لازم است همه دستگاه‌های حاکمیتی و درگیر و سازمان‌های غیردولتی وظایف خود را به درستی انجام دهند، مردم باید مشارکتی آگاهانه داشته باشند، نیروهای انتظامی در تأمین امنیت جامعه، رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی درست و هماهنگ با ستاد مدیریت بحران، مؤسسات پژوهشی با رصد علمی موضوع، نهادهای فرهنگی، مذهبی وروانی اجتماعی در کمک به سازگاری آسیب‌دیدگان برای پشت سرگذاشتن این بحران کمک کنند.

تاریخ انتشار اولیه: ۲۴ خرداد ۱۳۹۹
تاریخ رصد: ۱۵مرداد ۱۳۹۹