برنامه رسوخ فناوری و نوآوری در بخش صنعت، معدن و تجارت

تهیه کننده: دکتر مسعود افشاری

رسوخ فناوری به طور عام، به انتشار اطلاعات فنی و دانش چگونگی و جذب فناوری ها و فنون نوین توسط کاربران اطلاق می شود ( ۱۹۹۶ ,Shapira). در این چارچوب، فناوری شامل فناوری های سخت (مانند ابزارهای ماشین کاری رایانه محور) و فناوری های نرم (مانند ساخت و تولید، کیفیت و روش های آموزشی بهبود یافته است و فناوری های رسوخ یافته می توانند در قامت محصولات با فرایندها جلوه نمایند. هر چند در نگاه کلاسیک به توسعه فناوری، یک مسیر خطی از تحقیقات پایه و توسعه تا تجاری سازی و پذیرش فناوری ترسیم می شود؛ لکن در عمل رسوخ فناوری فرایندی پیچیده و تکرار شونده است. از همین رو است که بسته به نوع فناوری، زمان، فضا، شرکت و صنعت مربوطه، فناوری می تواند از طرق مختلفی اشاعه پیدا کند. باید توجه داشت که میان رسوخ فناوری با نوآوری فناورانه -که بر توسعه دانش، محصولات با فرایندهای جدید تمرکز دارد – و انتقال فناوری دولت محور -که عمدتا بر تجاری سازی فناوری های توسعه یافته در آزمایشگاه ها تأکید می نماید – تفاوت وجود دارد. در بسیاری از موارد فناوری های رسوخ یافته به جدید هستند و نه لزوما پیشرفته (هر چند که اکثر موارد برای کاربر جدید هستند و ممکن است از منابع مختلفی مانند مشاوران، فروشندگان بخش خصوصی، مراکز توسعه فناوری عمومی، آزمایشگاههای دولتی، دانشگاهها یا شرکت های همکار به دست آیند. پیشتر تصور بر این بود که هنگامی که نوآوری ها به بازار برسند، مکانیزم های بخش خصوصی در تعامل با نهادهای عمومی، می توانند منجر به رسوخ فناوری های موجود شوند. در بسیاری از موارد نیز این فرضیه دست بود اما موارد بسیار دیگری نیز نشان از شکست بازار در این فرایند دارد (۱۹۹۶ ,Shapira). کاربران بالقوه با نااطمینانی، هزینه های اطلاعات و یادگیری و سایر اثرات بیرونی مواجه هستند که می تواند منجر به سرمایه گذاری اندک در جذب فناوری های موجود شود. در سوی مقابل، عرضه کنندگان فناوری نیز ممکن است با هزینه های یادگیری، کمبود تجربه و تخصص در بازاریابی با سایر موانع ساختاری در اشاعه فناوری های توسعه داده شده مواجه شوند. عوامل سطح سیستم، مانند کمبود استانداردها، موانع مقرراتی، ضعف های مکانیزم تأمین مالی و روابط میان شرکتی ضعیف نیز می توانند به عنوان محدود کننده رسوخ فناوری عمل نمایند.

تاریخ انتشار اولیه: اسفند ۱۳۹۷
تاریخ رصد: ۱ آبان ۱۳۹۹